Ekonomist Ali Ağaoğlu ve gazeteci Hakan Güldağ, haftanın sohbetinde, ticaret savaşlarının piyasalara yansımasını değerlendirdi.
Güldağ: Her gün başka bir şey söylüyor diye Trump'ı 'delibaş' bir figür olarak görüyoruz ama yanıltıcı...
Ağaoğlu: Dünya görüşünün 180 derece tersinde olan birisi olsam bile, oy verme şansım olsaydı, Trump’ı seçerdim. ABD'nin dış ticaret açığı başta iki önemli problemini bir arada çözmeye çalışıyor.
Güldağ: Trump'ı iktidara taşıyan sermaye koalisyonu, dış ticaret açığını sürdürülemez buluyor. Trump da kolları sıvadı. AB, Kanada, Meksika dahil ABD'ye dış ticaret fazlası veren ülkelere; 'ya bizden daha fazla ithalat yapın, ya da daha az mal satın' diyor.
Ağaoğlu: Kanada'ya da geri adım attırdı mesela. ABD'nin ikinci büyük problemi kamu borçlanması. Ve bunu daha da arttıracak faiz yükü.
Güldağ: ABD'de faiz oranları da tam düşüşe geçmedi...
Ağaoğlu: Fakat borsalar ciddi düştü. Resesyon olacak endişesiyle deniyor ama hayır, henüz yeterli sinyal yok.
Güldağ: Peki neden düştü?
Ağaoğlu: Trump’ın 'ticaret savaşı' Wall Street tarafından son derece olumsuz algılandı. Yüzde 10,5 düşüş oldu. Önemli bir düzeltmeye geldik. S&P üzerinden bakarsak, Ekim 2022’de 3000 puan düzeyindeki S&P’den 6100 üzerine çıkan S&P’nin uzun vadeli bir düzeltmesini yapıyor. Hem 50 hem 200 günlük hareketli ortalamasının altında ve çok sert ve hızlı. Para çıkıyor.
Güldağ: Nereye gidiyor?
Ağaoğlu: Finansal piyasaların birleşik kaplar prensibiyle çalıştığı düşünülür. Çok da hatalı değil bu düşünce sistemi. Amerika’dan çıkan para Avrupa’ya geldi. Tam bir eğilime dönüştü diyemeyiz ama Trump göreve geldiğinden itibaren Amerikan borsaları düştü ve kripto dahil varlıkları değer kaybetti, Avrupa'da ise yükseliş var.
Güldağ: Borsa İstanbul da Avrupa'nın yeni paketlerle canlandığı bir ortamı fiyatlıyor. Euro da 40 liranın üstüne çıkınca ihracatçı rahatlayacak, işler artacak fikri öne çıktı. Merkez Bankası da Euro'nun bir ayda yüzde 5 civarında artmasına ses çıkarmadı. Trump'ın başlattığı ticaret savaşının şimdilik Türkiye'yi hedef almaması da pozitif görülüyor. Gelgelelim, Avrupa'ya yüksek gümrük vergileri uygularsa, Avrupa malları Atlantik'i zor geçer. O zaman da bizim mallarımız da Kapıkule'den daha az geçer.
Altında 3200 seviyesi bu yıl içinde görülebilir
Güldağ: İki konuda tebrik ediyorum. Bir altın 3 bin doları görür dedin, gördü. İki petrol 60 dolarları görecek dedin. Brent 70 doların altına indi.
Ağaoğlu: Evet, 3.001 dolar görüldü altında. 3.200 dolar da demiştik. Onu da bu yıl içinde görebiliriz. Teknik olarak bakınca da, beklentim de o yönde... Altının çıkma sebebi ise, faiz düştüğü için değil. Belirsizliklerin arttığı bir yerde, güvenli limana sığınmak isteyenler Amerikan tahvillerini aldılar.Amerikan 10 yıllıkları da 4.116- 4.1550’ye kadar düştü. Bu belirsizlik ve güvensizlik ortamı, altını da yukarıya çeken unsurdur.
Güldağ: Altını yukarı çeken Trump, gümüşü nasıl etkiler?
Ağaoğlu: Şu anda gümüş 34’lere geldi. 33,97’de. Hemen onun da gördüğü en yüksek seviye 33,99. Orada da 34'ün üzerine çıkılacak, 35'in geçilmesi lazım. Geçilirse gümüş, altına göre biraz daha hızlı gidecek. 39’a gidebilir. Maksimum 42 gibi bir seviyem var gümüşte.
Güldağ: Petrolde beklentin?
Ağaoğlu: Trump'ın, gümrük vergileriyle dış ticareti kontrol etme politikasının dönüp dolaşıp enflasyon yaratmaması için kullanabileceği unsurların en önemlilerinden biri petrol ve benzin fiyatları. Dış ticaretteki tarifeler üzerinden Amerikan tüketicisine binecek yükü ve faiz indirme konusunda yavaş davranmak zorunda kalması gibi olumsuz etkileri de bertaraf etmek için yapabileceği en akıllıca iş petrol fiyatlarını düşürmek. Tüm yeşil projeleri iptal etmesi ve fosil yakıtlara ağırlık veren bir enerji politikasına dönmesinin amacı da petrol fi yatlarını baskılamak.
Güldağ: Nasıl bir seviye olur?
Ağaoğlu: Ukrayna'da ateşkesi Rusya'nın üzerine attı. Putin de üniformasını giyerek, "Sizin ateşkes planınız Ukrayna'ya yarıyor. İstediğim her şeyi henüz almadım" mesajı verdi. Yaptırımların kalkması halinde Rusya'nın rahat üretip satabileceği bir ortamda Brent petrolün 60 dolar, hatta 60 doların da altına gelebileceğini düşünüyorum. Bu da Trump'ın politikasıyla uyumlu.