Asya’dan ABD’ye mal sevkiyatı için spot konteyner fiyatları, şirketlerin yüksek gümrük vergilerinden kaçınmak ve ülkenin deniz ticareti hacminin yaklaşık yarısından sorumlu limanları kapatmakla tehdit eden bir grev öncesinde stoklarını doldurmak istemeleri nedeniyle geçtiğimiz ay yükseldi.
ABD kimyasal tanker navlun ücretleri ise bu hafta birkaç istisna dışında çoğu ticaret rotasında sabit kaldı. Bloomberg’ün Oslo merkezli bir navlun platformu olan Xeneta verilerine dayandırdığı haberine göre, Asya’dan ABD’nin Batı Yakası’na 40 feet’lik bir konteyner rezervasyonu 1 Ocak itibariyle 6 bin dolara gitti ve bir ay önceki 4 bin dolara kıyasla %50 artış gösterdi. Doğu Yakası’ndaki fiyat ise %31’lik bir artışla 7.100 dolar oldu.
Xeneta’nın kıdemli nakliye analisti Emily Stausbøll, piyasanın “çok fazla belirsizlik” nedeniyle sıkılaştığını belirterek, “2024 nakliyeciler için son derece zorlu bir yıldı ve 2025’e doğru ilerlerken hayat hiç de kolaylaşmıyor” dedi.
Drewry World Container (WCI), geleceğe baktığında, “Ocak 2025’te gerçekleşecek ILA liman grevi öncesinde ön yükleme ve göreve gelecek Trump Yönetimi altında beklenen tarife artışları ile önümüzdeki hafta Transpasifik ticaretindeki oranların artmasını bekliyor” dedi.
Husilerin batı ile bağlantısı olan gemilere yönelik saldırıları nedeniyle dünya konteyner filosu bir yılı aşkın bir süredir Kızıldeniz’den geçmekten büyük ölçüde kaçındı. Güvenli geçiş sağlanana kadar bu sapmaların devam etmesi bekleniyor. Daha uzun süren yolculuklar kapasiteyi azaltarak 2024 yılının büyük bölümünde konteyner fiyatları üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturdu. Çevrimiçi yük taşımacılığı pazar yeri ve platform sağlayıcısı Freightos’un araştırma başkanı Judah Levine, gemi sahiplerinin ocak ayındaki genel ücret artışları ve Ay Yeni Yılı tatili öncesinde artan hacimler nedeniyle ücretlerin daha da yukarı yönlü baskı altında kalmaya devam edebileceğini söyledi.
Levine, “Ay Yeni Yılı öncesi talep, yılın bu zamanı için normalden daha yüksek hacimlerle birleşecek. Ve Ay Yeni Yılı sonrası hacim düşüşü de muhtemelen her zamankinden daha az belirgin olacak çünkü birçok ABD’li nakliyeci beklenen tarife artışlarından önce ön yükleme yapmaya devam ediyor” değerlendirmesinde bulundu.
Gelecekteki arzlara ilişkin endişeler son zamanlarda piyasada yaşanan zorlukların temelini oluşturuyor. ABD’nin Doğu ve Körfez Kıyısı limanlarında grev tehdidi ve Başkan seçilen Donald Trump’ın Çin ve diğer büyük ticaret ortaklarından gelen mallara uygulayacağını taahhüt ettiği yüksek gümrük vergileri bu ayın sonlarına doğru beliriyor. Stausbøll, “Trump’ın ticaret politikasının öngörülemezliğini de eklediğinizde, nakliyecilerin bu kadar karmaşık ve geniş kapsamlı tehditler karşısında tedarik zinciri riskini ve navlun harcamalarını yönetmelerinin neden bu kadar zor olduğunu anlamaya başlıyorsunuz” şeklinde konuştu.
Stausbøll, talep artışının yılın ilerleyen dönemlerinde yavaşlayacağını ve mevcut baskıların ve yüksek spot fiyatların ilk çeyrekle sınırlı kalabileceğini söyledi. Deniz taşımacılığı maliyetlerinin çoğu spot ücretler üzerinden ödenmez – kargo sahipleri ve taşıyıcılar arasındaki uzun vadeli sözleşmelerin şartları uyarınca ödenir. Ancak spot piyasa, genellikle takvim yılının ilk çeyreğinde gerçekleşen uzun vadeli fiyat müzakerelerini etkilemektedir.
Liman işçileri yeniden grev yapabilir
Uluslararası Liman İşçileri Sendikası ve ABD Denizcilik Birliği arasında ekimde varılan geçici anlaşma 15 Ocak’ta sona eriyor. Bu durum, binlerce liman işçisinin yeniden greve gidebileceği anlamına geliyor. Mevcut anlaşma, ekimde Körfez ve Doğu Kıyısı limanlarını etkileyen üç günlük bir grev sonrasında imzalanmıştı. Liman işçileri, önümüzdeki altı yıl içinde 77%’lik bir ücret artışı ve liman uygulamalarının otomasyonuna karşı işyeri korumaları talep etmişti. Varılan geçici anlaşma ücretleri 62% artırdı ancak sendikanın otomasyon konusundaki endişelerini gidermedi.
■ ABD Çinli deniz taşımacılığı şirketini kara listeye aldı
Çin’in en büyük deniz taşımacılığı şirketi olan Cosco Shipping, Çin Halk Kurtuluş Ordusu ile bağlantılı olduğu iddiasıyla ABD hükümeti tarafından kara listeye alındı. Cosco hisseleri Hong Kong’da %4,4’e varan düşüş gösterdi. Devlete ait grup, Pentagon tarafından bir Federal Kayıt dosyasında Çinli bir askeri şirket olarak nitelendirildi.
Basında çıkan haberlerde bunun bir “kara liste” olduğu söylendi, ancak bu tanımlama belirli bir yaptırım getirmiyor. Ancak listede yer almak, ABD firmalarını bu şirketlerle iş yapmaktan caydırmayı amaçlıyor. Cosco şirketlerine İran petrolü taşıdıkları için 2019 yılında ABD tarafından yaptırım uygulanmış, bu da tanker fiyatlarının yükselmesine neden olmuştu. Ancak bu cezalar 2020 yılında kaldırılmıştı. Bu hamle, Çin’de denizcilik ve gemi inşasına yönelik incelemelerin arttığının altını çiziyor.
Fearnley Securities analistleri Fredrik Dybwad ve Nils Thommesen, “Piyasaların Cosco’ya yönelik 2019 yaptırımlarını ve bunun tanker piyasası üzerindeki etkilerini hatırlayacağından emin olduğumuz için, bu kara listenin etkisinin ham ve kuru yük için daha düşük büyüklükte olacağına inanıyoruz” ifadelerini kullandı.
