ABD ekonomisi başkanlık seçimleriyle ilgili belirsizlik, yüksek faiz oranları ve soğuyan işgücü piyasasına rağmen ekonomik büyüme bu yıl da güçlü seyretti. Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) tahminlerine göre ABD, Yedi Grup ülkeleri arasında en iyi performans gösterecek ülke olacak.
Yine de ekonomi mükemmel olmaktan uzaktı. Enflasyonun yavaş yavaş gerilemesi, Fed’in faiz oranlarında daha uzun süre daha yüksek bir yaklaşım benimsemesine yol açtı. Konut ve imalat sektörleri yüksek borçlanma maliyetlerinin ağırlığı altında mücadele etmeye devam etti ve kredi kartı borcu, ipotek ve diğer kredileri olan tüketicilerin temerrüt oranlarında artış görüldü. Ayrıca ABD Konut ve Kentsel Gelişim Bakanlığı uygun fiyatlı olmayan konutlar, yüksek enflasyon, sistemik ırkçılık, doğal afetler ve artan göç gibi faktörlerin etkisiyle geçen yıl ABD’de evsizlik oranında %18’lik rekor bir artış yaşandığını bildirdi.
Ekonomiyi tüketiciler ayakta tuttu
ABD tüketicisi ekonominin 2024 yılında beklentileri aşmasının ana sebebi oldu. İşe alımlar yavaşlasa da ücretlerdeki artış enflasyonu geride bırakmaya devam etti ve hane halkı serveti yeni rekorlara ulaşarak hane halkı harcamalarında süregelen genişlemeyi destekledi. Bloomberg Economics tahmincileri hane halkı harcamalarının 2024’te %2,8 artacağını tahmin ediyor ve 2023’ten daha hızlı ve yılın başındaki tahminlerinin neredeyse iki katı.
Tüketici harcamaları da konut fiyatlarındaki ve borsadaki artışlardan kaynaklanan servet etkisinden yararlanan yüksek gelirliler tarafından giderek daha fazla yönlendiriliyor. Bu durum, birçok düşük gelirli tüketici harcamalarını desteklemek için kredi kartlarına ve diğer kredilere güvenirken gerçekleşiyor.
Enflasyondaki ilerleme durdu
Fed’in %2 enflasyon hedefine doğru ilerlemesi, 2023’teki hızlı düşüşün ve 2024’ün ilk yarısındaki ek ilerlemenin ardından son aylarda durakladı. Fed’in tercih ettiği enflasyon ölçütlerinden biri olan gıda ve enerji hariç kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi, kasım ayında bir yıl öncesine göre %2,8 arttı.
Fed yetkilileri, ekonomideki baskıyı azaltmak amacıyla bu yıl faiz oranlarını tam puan düşürmeyi tercih ederken, Fed Başkanı Jerome Powell, merkez bankacılarının 2025’te ek kesintiler yapmadan önce enflasyonda daha fazla ilerleme görmeleri gerektiğini belirtti.
İmalat sektörü de yüksek borçlanma maliyetlerinin bir diğer kurbanı oldu. Yeni yapılara yapılan yatırımlar, yüksek faizler ve yurtdışındaki zayıf talep nedeniyle engellendi ve birçok firma maliyetlerden tasarruf etmek amacıyla işten çıkardı.
Başkan seçilen Donald Trump’ın ekonomik gündemi de 2025 yılında sektör üzerinde baskı yaratabilir. Trump yerli üretimi artırma sözü vermiş olsa da, bazı ekonomistler ve iş grupları Trump’ın daha yüksek gümrük tarifeleri uygulama, milyonlarca göçmeni sınır dışı etme ve vergileri azaltma planlarının enflasyonu artırabileceğini, işgücü piyasasını kısıtlayabileceğini ve tedarik zincirlerini bozabileceğini öngörüyor.
■ Kredi kartı temerrütleri yükseldi
ABD kredi kartı kredilerindeki temerrütler 2008 mali krizinden bu yana en yüksek seviyeye ulaşarak, düşük gelirli tüketicilerin mali sağlığının yüksek enflasyon yıllarının ardından azaldığının bir işareti oldu. BankRegData tarafından derlenen sektör verilerine göre, kredi kartı borç verenleri, 2024 yılının ilk dokuz ayında, bir önceki yılın aynı dönemine göre %50 artışla ve 14 yılın en yüksek seviyesine ulaşarak, 46 milyar dolarlık kredi bakiyesi için zarar yazdı. Moody’s Analytics Başkanı Mark Zandi, “Yüksek gelirli haneler iyi durumda, ancak ABD tüketicilerinin en alttaki üçte biri tükenmiş durumda. Tasarruf oranları şu anda sıfır” dedi. Temerrütlerdeki keskin artış, tüketicilerin kişisel mali durumlarının yıllarca süren yüksek enfl asyonun ardından ve Fed’in borçlanma maliyetlerini yüksek seviyelerde bırakmasıyla giderek nasıl gerildiğinin bir işareti. Bankalar henüz dördüncü çeyrek rakamlarını bildirmedi ancak ilk işaretler daha fazla tüketicinin borçlarının önemli ölçüde gerisinde kaldığı yönünde. JP Morgan Chase ve Citigroup’un ardından Capital One, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, kasım ayı itibariyle yıllıklandırılmış kredi kartı iptal oranının, bir yıl önceki %5,2’den %6,1’e ulaştığını söyledi.
