HÜSEYİN GÖKÇE - ANKARA GÜNLÜĞÜ
Hesaplama yöntemi yüzünden bu yıl emekli olacak bir sigortalının gelecek yılki emekliliğe göre yüzde 30’un üzerinde daha fazla aylık alacak olması bir süredir kamuoyunu meşgul ediyor.
Bu fark kaynaklı olarak yüz binlerce kişinin emeklilik dilekçesini yıl sonuna doğru vermesi bekleniyor. Bunun bir yandan prim ve gelir vergisi gelirlerini azaltacağı diğer yandan da bu kapsamdakilere ödenecek emekli aylıklarının bütçe harcamalarını artıracağı gerekçesiyle, ekonomi yönetimi bir çözüm arayışına girdi.
EKONOMİ, hak ettiği halde emeklilik dilekçesini 2024 yılında vermeyenlerin, hak kaybına uğramaması için ekonomi yönetiminin yaptığı çalışmaları haberleştirmişti. Buna göre sigortalı emekliliği hak ettiği tarihten itibaren, ne kadar geç emekli olursa olsun hangi yıl aylık bağlama katsayısı yüksekte alacağı emekli aylığı ona göre hesaplanacak.
Şimdi gelelim yazının başlığındaki meseleye. Zaman zaman gazetemize de analizler yapan Hacı Bayram Veli Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Okan Güray Bülbül’ün, Türk-İş için hazırladığı bir çalışma bu konuyu çok analitik bir şekilde ele alıyor.
Analizin bir bölümünde, 2024 yılında gerçekleşecek enflasyon oranına göre aynı sigortalının 2024 ve 2025 yıllarında alacağı aylıkları yer alıyor. Bu kapsamda eğer 2024 yılı sonunda enflasyon Merkez Bankası’nın öngördüğü patikanın alt sınırı olan yüzde 38’de kalır ve sigortalı dilekçesini 2024’te verirse emekli aylığı 2025 yılına göre yüzde 36.49 lira daha fazla olacak. Örneğe göre bu yıl emekli olursa aylığı 49 bin lira, 2025’te emekli olursa 36 bin lira olacak.
Buna karşılık eğer enflasyon hedef patikanın üst sınırı olan yüzde 42’de kalırsa aradaki maaş farkı yüzde 32.87’ye inecek. Yani enflasyon yükseldikçe emekli aylıkları arasındaki fark da azalıyor.
Eğer enflasyon yüzde 50 olursa (gerçi bu seviyeye çıkması beklenmiyor) aylıklar arasındaki fark (2024-2025) yüzde 26.1’e kadar inecek. Buna karşılık ilk örnekteki sigortalının 49 bin lira civarındaki aylığı yüzde 50 enflasyona göre 53 bin 600 liraya çıkacak. Bir başka ifade ile yılsonu enflasyonu hedefe ne kadar yaklaşırsa, yeni emeklilerin aylık bağlama katsayıları ve aylıkları da o kadar düşecek.
