Yeni ekonomi yönetiminin kur korumalı mevduatı azaltma TL mevduatın ise payını artırma hedefleri kapsamında 18 Ağustos’tan bu yana kur korumalı mevduat büyüklüğü 400 milyar lira azalırken, TL mevduat 686.9 milyar lira arttı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık verilerine göre KKM 27 Ekim itibariyle 3 trilyon 7,9 milyon liraya geriledi, TL mevduat 8 trilyon 241,2 milyar liraya yükseldi. KKM’de haftalık düşüş 62.3 milyar lira olurken, TL mevduattaki artış da 121.6 milyar lira olarak hesaplandı. Merkez Bankası sadeleşme ve kur korumalı mevduatı azaltarak standart TL mevduatın payını artırmak için öncelikle 21 Temmuz’da kur korumalı mevduat hesaplarına yüzde 15 zorunlu karşılık uygulaması getirdi. Ardından KKM’den TL mevduata dönüşüm hedefi getirileceğini 18 Ağustos haftasında duyurdu ve ardından hedefler devreye girdi. 14 Eylül’de zorunlu karşılık oranları vadelere göre artırıldı ve dün de bu kapsamda KKM zorunlu karşılık oranı yükseltildi ve döviz deposu için TL türüne ilave zorunlu karşılık oranı getirildi. Böylece biriken TL likidite fazlası, zorunlu karşılık oranı artışıyla sistemden çekilmeye devam edilecek. Aynı zamanda KKM’den TL mevduata geçiş teşviki verilecek.
6 aya kadar vadelide ZK oranı yüzde 30’a çıktı
Tebliğe göre, KKM’nin yoğunlaştığı 6 aya kadar vadelinin zorunlu karşılık oranı 5 puan artırılarak yüzde 30’a yükseltildi. 1 yıla kadar vadeli ile 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için zorunlu karşılık oranı ise yüzde 5’ten yüzde 10’a çıkarıldı. TCMB, eylül ayında KKM’nin yoğunlaştığı 6 aya kadar vadenin zorunlu olarak değişme oranı yüzde 15’ten yüzde 25’e yükseltilmiş, 1 yıl kadar vadeli ve 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için karşılama oranları yüzde 5 olarak belirtilmişti. Yabancı para mevduat/ katılım fonu için zorunlu karşılık tutarları tüm vadelerde 1’er puan artırıldı. Piyasada oluşan TL likidite miktarının sistemden eklenmesi ve TL mevduata geçişin sağlanması amacıyla TL cinsi tesis edilmek üzere tüm vadelerde döviz mevduatına yüzde 4 ilave zorunlu taleplere karar verildi. Enflasyon Raporu sunumunda verilen bilgilere göre bu son adımlarla piyasadan 348 milyar lira likidite çekilmesi hedefleniyor. 21 Temmuz’da KKM’ye uygulamaya başladıkları yüzde 15 zorunlu karşılık oranıyla beraber attıkları adımlarla toplam 1 trilyon 50 milyar lirayı piyasadan çekilmiş olacak. Öte yandan Merkez Bankası haftalık para ve banka istatistikleri 27 Ekim haftasında yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatının parite etkisinden arındırılmış olarak 141 milyon dolar arttığını gösterdi. Gerçek kişilerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 731 milyon dolar azalırken, tüzel kişilerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 872 milyon dolar arttı.
