Küresel ısınmayla mücadelede gelinen son durum başta olmak üzere iklim değişikliğiyle ilgili birçok önemli konunun ele alınacağı 2024 Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Konferans COP29, dün Azerbaycan’da başladı. 11-22 Kasım tarihleri arasında Bakü’de sürecek iklim zirvesinde yaklaşık 200 ülkeden delege, ABD’nin karbon azaltma taahhütlerini geri alma tehdidinde bulunan Donald Trump’ın yeniden seçilmesinin yarattığı gölgenin altında bir araya geliyor. COP29 görüşmeleri, 2024 yılının sıcaklık rekorları kırma yolunda ilerlediğine dair yeni uyarıların yapıldığı ve yoksul ülkelerin forumdaki yıllık 100 milyar dolarlık hedefin arttırılmasını istediği bir ortamda, iklim finansmanı konusundaki kırılgan tartışmalara aciliyet kazandırarak başladı.
Görüşmeler aynı zamanda dünyanın Paris Anlaşması’nın hedeflerine ulaşma yolundan çok uzakta olduğuna dair son uyarılarla birlikte yapılıyor. İklim anlaşması, ısınmayı sanayi öncesi seviyelere kıyasla 2°C ‘nin altında, tercihen 1.5°C’nin altında tutmayı taahhüt ediyor. Ancak Avrupa Birliği iklim gözlemcisine göre dünya 2024 yılında bu seviyeyi aşma yolunda ilerliyor.
Bu yılın başlarında BM, mevcut eylemlere dayanarak dünyanın bu yüzyılda felaket boyutunda 3.1°C ısınma yolunda ilerlediği uyarısında bulunmuştu. BM İklim Şefi Simon Stiell açılış konuşmasında dünya liderlerinin küresel iş birliğinin sona ermediğini göstermeleri gerektiğini belirterek, “Burada Bakü’de, yeni bir küresel iklim finansmanı hedefi üzerinde anlaşmalıyız. Eğer dünya ülkelerinin en az üçte ikisi emisyonları hızlı bir şekilde azaltmayı göze alamazsa, o zaman her ülke acımasız bir bedel öder” uyarısında bulundu.
Trump 2.0 etkisi
Oil Change International isimli sivil toplum kuruluşunun eş yöneticisi Allie Rosenbluth, Bakü’de seçim sonuçlarıyla ilgili düzenlediği basın toplantısında Trump’ın zaferinin iklim hareketi için “korkunç” bir haber olduğunu söyledi. Trump 2016’da ilk kez ABD başkanı seçilmesinden sonra görevde olduğu süre boyunca birçok çevre düzenlemesini geri almış, ayrıca maliyetli olacağı gerekçesiyle tek taraflı olarak ABD’yi Paris Anlaşması’ndan çekmişti.
ABD 2021’de göreve başlayan bir önceki başkan Joe Biden ile birlikte Paris İklim Anlaşması’na 107 gün sonra geri dönmüştü. İklim değişikliğiyle mücadelede dönüm noktası olarak kabul edilen anlaşmaya 2015 yılında yaklaşık 200 ülke imza atmış bu süre zarfında Trump’ın hamlesi sebebiyle sadece ABD anlaşmadan geri çekildiğini duyurmuştu. Trump’ın geçen haftaki seçimle birlikte Beyaz Saray’a dönüşü tartışmalara damgasını vururken, ABD’nin küresel ısınmayı sınırlandırmaya yönelik dönüm noktası niteliğindeki Paris Anlaşması’ndan yeniden ayrılma ihtimali endişeleri artırıyor.
■ Erdoğan da zirvede olacak
Ev sahibi Azerbaycan, bu yıl sona erecek olan 100 milyar dolarlık mevcut taahhüdün yerine geçecek yeni bir küresel finansman hedefi anlaşması üzerinde ülkelerin odaklanmasını sağlamakla görevli olacak.
Zirveye katılacak isimler arasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yanı sıra İngiltere, İspanya, İtalya, Belçika, Yunanistan, Arnavutluk, Macaristan, Rusya, Ürdün, Suudi Arabistan gibi ülkelerin liderleri yer alırken, iktidardaki koalisyonunun çökmesinin ardından siyasi bir krizle mücadele eden Almanya Başbakanı Olaf Scholz Bakü’ye yapacağı ziyareti iptal etti. Diğer taraftan Afganistan ise Taliban’ın iktidara gelmesinden bu yana ilk kez bir delegasyon gönderecek.
■ Türkiye, COP31 ev sahipliği için zemin yokluyor
COP 29’da, Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon hedeflerine erişmek için uzun dönemli iklim stratejisini ilan edebileceği bildirildi. Öte yandan, Türkiye COP31 zirvesini organize etmek için niyetini daha önce açıklamıştı. Bu kapsamda da çalışmalar yapılması bekleniyor.
