Güney Koreli milletvekilleri, sıkıyönetim ilan eden ve saatler sonra bu kararından geri adım atan Asya’nın dördüncü büyük ekonomisinde siyasi bir krizi tetikleyen Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un görevden alınması için çarşamba günü bir yasa tasarısı sundu.
Ana muhalefetteki Demokrat Parti (DP) 2022’den beri görevde olan Yoon’a istifa etmesi ya da görevden alınması çağrısında bulunurken, Güney Koreli altı muhalefet parti daha sonra parlamentoya Yoon’un görevden alınması için bir yasa tasarısı sundu.
Oylama cuma ya da cumartesi günü yapılacak. DP milletvekili Kim Yong-min gazetecilere yaptığı açıklamada “Yasadışı sıkıyönetimi görmezden gelemezdik. Artık demokrasinin çökmesine izin veremeyiz” şeklinde konuştu. Yoon’un iktidardaki Halk Gücü Partisi’nde de derin bölünmeler yaşandı ve parti lideri Han Dong-hoon, Savunma Bakanı Kim Yong-hyun’un kovulmasını ve tüm kabinenin istifa etmesini talep etti.
Sıkıyönetim kararı saatler içinde iptal edildi
Yoon salı günü geç saatlerde yaptığı bir televizyon konuşmasında Kuzey Kore’nin komünist güçlerinin oluşturduğu tehditlerden liberal bir Güney Kore’yi korumak ve devlet karşıtı unsurları ortadan kaldırmak için olağanüstü sıkıyönetim ilan ettiğini duyurmuş ve “Bu, vatandaşların özgürlüğünü, güvenliğini ve devlet karşıtı güçlerin sistemi devirmeyi ve gelecek nesillere düzgün bir ülke bırakmayı amaçlayan planlarından ülkenin sürdürülebilirliğini garanti altına almak için kaçınılmaz bir önlemdir” ifadelerini kullanmıştı. Karar sonrası askerler parlamento binasının kontrolünü ele geçirmeye çalışırken protestocular Yoon’un tutuklanması çağrısında bulunan sloganlar attı.
Parlamento yardımcıları ise onlara yangın söndürücülerle karşı koydu. Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-Shik, yaptığı açıklamada, “Meclisin ana binasına giren tüm askerler tamamen ayrıldı” ifadesini kullandı. Sıkıyönetim kararı Ulusal Meclis’te düzenlenen acil oturumla iptal edildi. Güney Kore Ulusal Meclis Başkanlığı Ofisinden yapılan açıklamada, sıkıyönetim kararının 300 parlamento üyesinin 190’ı tarafından kabul edildiğini bildirirken, ülkede ilan edilen sıkıyönetimin yapılan oylamanın ardından “hükümsüz” hale geldiği açıkladı. Beyaz Saray, Yoon’un sıkıyönetim kararından vazgeçmiş olmasından “rahatladığını” söyledi.
■ Güney Koreli devlerin hisselerinde düşüş
Güney Kore şirketlerinin hisseleri çarşamba günü, Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un saatler önce uygulamaya koyduğu sürpriz bir sıkıyönetim kararnamesini geri almasıyla yaşanan siyasi kargaşanın ortasında dalgalı bir işlem yaşadı. Sıkıyönetim duyurusuyla birlikte won dolar karşısında %1’den fazla değer kaybederken son iki yılın en düşük seviyesini gördü.
Won kararın iptalinden sonra toparlanarak değer kaybını %0,07’e kadar düşürdü. Kore Merkez Bankası olağanüstü yönetim kurulu toplantısında kısa vadeli likiditeyi artıracağını ve finansal piyasaları istikrarlı tutmak için çeşitli önlemler alacağını söyledi. Yerel medya Yonhap’ın haberine göre, piyasalar açılmadan dakikalar önce, ekonomi ve maliye bakan yardımcısı Kim Byung-hwan, düzenleyici kurumun borsayı istikrara kavuşturmak için “her an” 10 trilyon won (7,07 milyar dolar) kullanmaya hazır olduğunu söyledi.
Güney Koreli çip üreticisi Samsung Electronics’in hisseleri yaklaşık %1 düşerken, batarya üreticisi LG Energy Solution ve otomobil üreticisi Hyundai Motor sırasıyla %2,8 ve %2,4’lük geniş çaplı kayıplar yaşadı. Çip üreticisi SK Hynix dalgalı işlemlerde marjinal bir düşüş yaşadı. İnternet devi Naver Corp ve batarya üreticisi Samsung SDI hisseleri %2,5’in üzerinde değer kaybetti.
Korea Gas Corporation %14’ün üzerinde düşüşle Kospi endeksindeki düşüşlere öncülük etti. Gösterge Kospi %2 düşerken, Kosdaq %2,4 geriledi. Standard Chartered Bank Kore ve Japonya ekonomik araştırma müdürü Chong Koon Park, ani siyasi kaos patlamasının ülkenin mali piyasalarına yeni bir darbe vurduğunu, sermaye çıkışlarına yol açtığını ve para birimini zayıflattığını söyledi.
Güney Kore’deki siyasi belirsizlik, bölgedeki diğer Asya-Pasifi k piyasalarını da etkiledi. Japonya’da Nikkei 225 endeksi %0,4 Topix %0,6 düşerken, Hong Kong’un Hang Seng endeksi %0,2 yükseldi. Çin anakarasındaki CSI 300 endeksi ise %0,3 geriledi. Avustralya’da üçüncü çeyrek ekonomik büyüme verilerinin beklenenden zayıf gelmesiyle S&P/ASX 200 endeksi %0,5 değer kaybetti.
