Türkiye’de 14 Mayıs’ta gerçekleşecek seçimler, sandık yaklaşırken dünya basının da gündeminde. 900 milyar dolarlık Türkiye ekonomisinde sandıktan çıkacak sonuç sadece Türkiye’yi değil, dünyada da bazı ekonomik ve siyasi dengeleri etkileyecek. Ekonomik kriz ve üzerine 50 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği depremler dünya basınında seçime günler kala yer alan çeşitli analizlere göre Cumhurbaşkanı Erdoğan’a olan desteği olumsuz etkiliyor ancak yine de seçim zaferinin sadece az bir farkla kazanılması öngörülüyor. Çoğu analizde son anketlere göre muhalefetin adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun az bir farkla önde gittiğine yer verilmiş. Der Spiegel ve The Economist gibi bazı basılı yayınlar 14 Mayıs öncesindeki sayılarında Türkiye seçimlerini kapaklarına taşırken, Financial Times, Politico ve Bloomberg gibi saygın yayın organlarında da Kemal Kılıçdaroğlu ve Cumhurbaşkanı Erdoğan arasında bir yarış olması beklenen seçime ilişkin derinlikli siyasi analizler yer aldı. The Economist ve Politico’nun da aralarında olduğu bir çok yabancı yayın 14 Mayıs için “2023’ün en kritik seçimi” değerlendirmesi yapıyor.
“SEÇİMİN SONUÇLARI SADECE TÜRKİYE İÇİN DEĞİL DÜNYA İÇİN DE BÜYÜK ÖNEM TAŞIYOR”
FINANCIAL TIMES: ERDOĞAN EN ZORLU SEÇİM SINAVIYLA KARŞI KARŞIYA
İngiliz gazete Financial Times ise konuya ilişkin analizinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 21 yıllık iktidarı boyunca en zorlu seçim sınavıyla karşı karşıya olduğu vurgusunu yaptı. “Cumhurbaşkanı 21 yıllık iktidarının ardından ulusun gidişatını değiştirmek konusunda kararlı ve birleşmiş bir muhalefetle kıyasıya bir yarışta olacak” ifadeleri yer alan makalede son anketlerde Kılıçdaroğlu’nun yaklaşık 3 puan önde olduğunu gösteren bir grafik de yer alıyor. Türkiye’de artan enfl asyona ve Kılıçdaroğlu’nun evinin mutfağında kollarını sıvayıp bir soğanı göstererek yaptığı eleştirilere dikkat çekilen makaleden bazı değerlendirmeler şöyle:
“Muhalefetin özellikle de az bir farkla zafer kazanması Erdoğan’ın demokrasiye olan bağlılığını ve son 20 yıldır kontrolü altına almaya çalıştığı adalet sistemi, polis ve askerin sadakatini sınayacak. Erdoğan’ın muhalifleri bir dönem daha kazanırsa Türkiye’yi daha da otoriter bir yola sokmasından korkuyor”
“Seçimin sonucu 900 milyar dolarlık ekonominin yönünü de belirleyecek. Ülkenin rekor düzeylerdeki cari açığını yönetebilmesi ve eriyen döviz rezervlerini yeniden artırması için acilen yabancı yatırım çekmesi gerekiyor. Erdoğan’ın artan enflasyona rağmen faiz artışlarına karşı çıktığı ve 4 yıldan kısa bir sürede 3 merkez bankası başkanını görevden aldığı ortodoks olmayan para politikaları izlemesiyle derinleşen kriz Erdoğan’ın popülaritesini de azalttı. Ancak destekçileri bu sorunları çözebilecek tek adamın Erdoğan olduğunda ısrarcı. Muhalefet köşesindeki Kılıçdaroğlu ise devletin finansal kurumlarında yetersiz kişileri ayıklamayı ve yabancı yatırımcıyı yeniden çekmeyi vaadediyor.”
POLITICO: 2023’ÜN EN ÖNEMLİ SEÇİMİ: TÜRKİYE
ABD’li yayın kuruluşu Politico, seçimlerin sonuçlarının güvenlik açısından ne gibi sonuçlar doğuracağına odaklanan bir analiz yayınladı. “2023’ün en önemli seçimi: Türkiye” başlıklı makaleden öne çıkan bazı değerlendirmeler şöyle:
“Seçimler Avrupa ve Ortadoğu’da güvenlik için bir dönüm noktası niteliğinde. Seçimin galibi Türkiye’nin NATO ittifakındaki rolünü, ABD, AB ve Rusya ile ilişkilerini, göçmen politikasını, Ankara’nın Ukrayna Savaşı’ndaki rolünü ve Doğu Akdeniz’deki gerilimlerin nasıl yönetileceğini belirleyecek.
Ülke yıllardır süren yanlış ekonomi yönetiminin ve yıkıcı depremlerin acısıyla boğuştuğu için, 14 Mayıs seçimlerinin Erdoğan’ın 20 yıllık iktidarındaki en zorlu seçim olması bekleniyor. Erdoğan, büyük değişimler vaadeden Türk Gandi lakaplı Kemal Kılıçdaroğlu arkasında birleşmiş muhalefetle karşı karşıya. Anketler Kılıçdaroğlu’nun çok az bir farkla kazanabileceğine işaret ediyor.”
THE ECONOMIST: 2023’ÜN EN ÖNEMLİ SEÇİMİ: TÜRKİYE VE DEMOKRASİNİN GELECEĞİ
4 Mayıs tarihli sayısında Türkiye’deki seçimleri kapağına taşıyan The Economist dergisinde aralarında Kemal Kılıçdaroğlu’nun kaleme aldığı makale de dahil, bir dizi analiz yer alıyor. “Türkiye otoriter liderini devirirse, demokratlar her yerde cesaretlenir” başlıklı makalede “Erdoğan kaybederse bu küresel sonuçları olacak çok ciddi politik bir dönüş olur. Yeni hükümet Batıyla ilişkileri onarır. En önemlisi ise Macaristan’dan Hindistan’a otoriter liderlerin yükselişte olduğu bir çağda Erdoğan Bey’in barışçıl şekilde gönderilmesi dünya genelinde tüm demokratlara otoriter liderlerin alt edilebildiğini gösterir” değerlendirilmesi yapılıyor.
DER SPIEGEL: ERDOĞAN İKTİDARI İÇİN MÜCADELE EDİYOR: TAHT SALLANTIDA
6 Mayıs’ta yayınlanan Alman Der Spiegel de Türkiye’deki seçimleri kapağına taşıyan yayın kuruluşlarından. “Yenilmez” ifadesini “Yenilir” ifadesine dönüştürdükleri kapakta Erdoğan parçalanmakta olan altın varaklı bir tahtta oturuyor, altında ise “Erdoğan kaybederse ne olur? Yeniden diriliş mi, kaos mu?” ifadeleri yer alıyor. Kapağa taşınan makalenin içerideki sayfalardaki başlığı ise “Erdoğan iktidarı için mücadele ediyor: Taht sallantıda”. Makalede “Recep Tayyip Erdoğan 20 yıldan fazla bir süredir Türkiye’yi yöneti. Şimdi ise gerçekten seçimle iktidarını kaybetme riski var” değerlendirilmesi yapılıyor. İstanbul ve Anadolu’dan çeşitli izlenimler toplanarak hazırlanan analiz dosyasında Cumhurbaşkanı adayı Kılıçdaroğlu ile de bir röportaj yapılmış. Makalelerden birinde yıllardır Erdoğan’a oy veren bir hemşerisi yoksulluk nedeniyle fikrinin değiştiğini aktarıyor. Analizde “Erdoğan’ın yeniden seçilmesi durumunda ülkenin bir diktatörlüğe dönüşebilir” değerlendirilmesi yapılıyor.
NEW YORK TIMES: ERDOĞAN’A KAFA TUTAN MUHALEFET LİDERİ, HERKESİ KUCAKLAMAYA ÇALIŞIYOR
ABD’li gazete New York Times ise “Erdoğan’a kafa tutan muhalefet lideri herkesi kucaklamaya çalışıyor” başlıklı makalesinde ağırlıklı olarak Kılıçdaroğlu ve Erdoğan karşılaştırmaları yapıyor ve şu değerlendirmelere yer veriyor: “Kemal Kılıçdaroğlu, enfl asyonu kontrol altına almaya ve demokrasiyi güçlendirmeye odaklanarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bıraktığı mirası düzeltmeye çalışıyor. Son anketler Kılıçdaroğlu’nun az bir farkla önde olduğunu gösteriyor. Erdoğan 3. kez Cumhurbaşkanı olmak için yarışıyor. Kılıçdaroğlu ise bir dönem görev yaptıktan sonra torunuyla daha fazla vakit geçirebilmek için emekli olma sözü verdi. Kılıçdaroğlu’nun dikkat çeken mali disiplini, onu Beyaz Saray, Kremlin ve Buckingham Sarayı’ndan daha büyük bir saray inşa etmek için yüzmilyonlarca dolar harcayan Erdoğan’dan net bir şekilde ayırıyor. Erdoğan’ı kamu fonlarını suistimal etmekle suçlayan Kılıçdaroğlu Cumhurbaşkanına yakın şirketlerle yapılan iş anlaşmalarını da soruşturma sözü verdi.”
BLOOMBERG: ERDOĞAN’IN RAKİBİNDEN BORSAYI VE EKONOMİK VERİLERİ SORUŞTURMA SÖZÜ
ABD merkezli ekonomi yayını Bloomberg ise 9 Mayıs’ta yayınladığı haberinde Kılıçdaroğlu’nun seçilmesi halinde Borsa İstanbul’da ve resmi ekonomik verileri yayınlayan TÜİK’de soruşturmalar yapılması vaadine dikkat çekiyor. Bloomberg aynı bir siyasi analizinde ise “Erdoğan’ın en sadık takipçileri seçim yaklaşırken sadakatlerini bir kez daha gözden geçiriyor” başlığıyla Kahramanmaraş depremlerinin Erdoğan’ın dindar ve kırsal kesimdeki siyasi dokunulmazlığının zedelendiği değerlendirilmesini yapıyor. Analizde 50 binden fazla insanın hayatını kaybettiği ve tahmini 3,5 milyon insanın yerinden olduğu felaket sonrasında yardımların gecikmesi nedeniyle kamuoyunda bir öfk e oluştuğu belirtiliyor. Ayrıca Bloomberg “Washington Türkiye seçimlerini izliyor – Moskova da” başlıklı bir podcast de yayınladı.
