Abdullah SÖNMEZ
Eskişehir, 2022’de ihracatını yüzde 11,2 artırdı. Bu rakam Türkiye ortalamasına yakın ancak asıl başarısı yüksek teknoloji ihracatındaki payı oldu. Verilere göre ilin ihracatında yüksek teknolojinin payı yüzde 15’e ulaştı. Bu düzeyin sağlanmasında havacılık ve savunma sanayii projeleri etkili oldu.
Ticari hayat, yeni şirketler, kapanışlar, tasfiyelerle ilgili verilerde 2021 yılı performansının tekrar ettiği görülüyor. 2022 yılı 11 aylık veriler şirket kuruluş kapanış göstergelerinin 2021 düzeyine yakın gerçekleşti.
Eskişehir’de 2022 yılının 11 ayında (aralık ayı rakamları henüz açıklanmadı) 136 yeni proje başladı. Yılı 9 milyar liranın üzerinde kapatması muhtemel. Bu gerçekleşirse 2021 rakamları değer bazında yüzde 45 aşılmış olacak. Eskişehir’e yatırımlarda bu düzeyi sağlayan en önemli proje Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları AŞ’nin 2,1 milyar liralık modernizasyon yatırımı oldu.
BU YIL 3 BÖLGE YATIRIMA AÇILACAK
Türkiye’nin en modern ve altyapısı en gelişmiş OSB’lerden birine sahip olan Eskişehir’de yurtiçi ve yurtdışından birçok yatırımcı Eskişehir OSB’yi tercih ediyor. Hızla artan yatırımcı talebini karşılayabilmek için 3 ayrı rezerv alanı üzerinden kamulaştırma ve yasal izinler üzerinde devam eden çalışmalar sonucunda ilk olarak mevcut OSB alanına komşu olan 2,5 milyon metrekarelik alanının yasal izin süreçlerini tamamladı. Bu alan kısa bir süre sonra yatırımcılara sunulacak. Yine üzerinde 2 yıldır çalışılan Hasanbey bölgesindeki 560 bin metrekarelik alanın da yasal süreçleri yakın zamanda tamamlanarak tahsis edilecek. 5 milyon metrekarelik Kalkanlı OSB alanının da kamulaştırma süreci devam ediyor. 2023 yılı içinde bu bölgenin tüm yasal süreçlerinin tamamlanması bekleniyor. Böylece Eskişehir OSB’de önümüzdeki 5-6 yıllık süreçte gelebilecek tüm yatırım talepleri sorunsuz bir şekilde karşılayabilecek yüksek standartlı, kaliteli alt yapıyı hazır etmiş olacak.
BAŞKANLAR NE DEDİ?
ESO YÖNETİM KURULU BAŞKANI CELALETTİN KESİKBAŞ: FİNANSMANA UYGUN KOŞULLARDA ULAŞILABİLMELİ
2022 yılının, pandemi sonrası yaşanan sıkıntılar, Ukrayna-Rusya krizinin eklenmesi, enfl asyon ve finansmana erişimde yaşanan sorunlarla biraz daha çetin geçtiğini söyleyebilirim. Sanayicilerin yükü ciddi anlamda attı. Eskişehir Sanayi Odası olarak Güncel Ekonomik Beklenti Anketini düzenledik. 453 işletmenin katılım sağladığı anket sonuçlarına göre firmalarımızın finansman konusunda ciddi sorunlar yaşadıklarını tespit ettik. Finansmana erişemeyen işletmelerde tahsilat krizleri yaşandığı, piyasa borçlarını çeviremez olan pek çok şirketin tasfiyeye gitme, tabela değiştirme ya da konkordato seçeneklerini kullanmaya başladığı sonuçlarını gördük. Bunun önüne geçilmesi için özellikle yatırım ve ihracat yapacak işletmelerin finansmana uygun koşullarda ulaşabilmesi gerekliliğini ilgili kurumlara bildirdik. ESO olarak, güçlü sanayimizle bu zor koşulların üstesinden üreterek, katma değer sağlayarak, istihdam yaratarak geldik ve özveriyle, gayretle bu amaç ışığında çalışmaya devam ediyoruz. Önümüzdeki dönemde küresel ticarete yön verecek kritik bir süreç bizi bekliyor. Yeşil ve dijital dönüşüm, üreticileri ve ihracatçıları birçok yeni kavramla tanıştıracak ve etkileyecek. Enerji ve karbon yönetimi ile dijitalleşme üretim süreçlerine tamamen entegre olacak. Firmalarımızı ikiz dönüşüme hazırlamak ve bu yönde desteklemek kaçınılmaz bir unsur olarak karşımızda duruyor.
ESKİŞEHİR TİCARET ODASI BAŞKANI METİN GÜLER: 2023 ENFLASYONLA MÜCADELE YILI OLMALI
Yüksek enflasyon 2022 yılında ekonomimizi oldukça zorladı. Hem tüccarın hem sanayicilerin üretim ve işletme maliyetleri arttı. Bununla beraber enerji başta olmak üzere işletme giderlerindeki birçok kalemde artış yaşandı. Elbette ki bütün bu artışlar sermaye ihtiyacını da beraberinde getirdi. 2023 yılında da aynı sıkıntıları yaşamamak için ekonomideki önceliğin enfl asyonu düşürmek olması gerektiğine inanıyoruz. Öte yandan 2023 yılında özellikle ücret artışlarıyla beraber personel giderlerinin küçük işletmeleri zorlamasından endişeliyiz. Hem istihdamdaki sürdürülebilirlik hem de ekonominin çarklarının hızla dönebilmesi için 2023 yılında tüccar ve sanayiciye daha çok destek verileceğini ümit ediyoruz. ETO olarak 2023 yılında da üyelerimizin dünyayla rekabet edebilmesine destek vermeye, tüccarımızın ve sanayicimizin ufk unu geliştirecek faaliyetlerimizi sürdürmeye, ekonomimize yeni müteşebbisler kazandırmaya, Eskişehir ekonomisini istihdamdan katma değer üretimine kadar her alanda daha da büyütmek için çalışmaya kararlılıkla ve umutla devam edeceğiz.
ESKİŞEHİR TİCARET BORSASI BAŞKANI ÖMER ZEYDAN: TARIM ÜRETİMİNİN PLANLANMASI BELİRLEYİCİ OLACAK
Türkiye ekonomisi pandemi sonrasında dünyadaki değişimleri öngörüp, bu değişim ve gelişimlere süratle entegre olarak, pandemi öncesi ekonomik seviyelere hızla ulaşmayı başardı. Hatta bazı stratejik sektörlerde bu seviyelerin oldukça üzerine çıktı. Global ekonomide bu yıl büyümede yavaşlama eğilimi ve hatta resesyon beklentisi, ekonomimizdeki belirsizlikleri ve kırılganlıkları bir miktar artırıyor. Söz konusu ekonomik büyümenin ve başarıların elde edilmesi için sürdürülebilir ekonomi politikalarının üretilerek tüm ekonomik paydaşların, kurum ve kuruluşların iş birliği içinde çalışması gerekiyor. Bu tür ve benzeri ekonomik krizlerin yarattığı çalkantıları global benzerlerimize göre daha kolay atlatan ülkemiz ekonomisinin istikrarlı büyümesinde planlanmış bir tarımsal üretimin belirleyici ve ziyadesiyle önemli olduğuna inanıyoruz. Stratejik sektörlerin en başında olan tarım sektöründe risk ve belirsizlikler diğer sektörlere göre daha fazladır. Tarım sektörü global ve ulusal ekonomideki dalgalanmalardan çok daha fazla etkilenir. Ancak tarım sektöründe yapısal sorunların çözülmesi halinde sektörün ekonomimize önemli ölçekte değer ve stratejik katkı sağlayacağını düşünüyoruz.
ESKİŞEHİR OSB YÖNETİM KURULU BAŞKANI NADİR KÜPELİ: 3,1 MİLYON METREKARELİK ALAN TAHSİS ETTİK
Pandemi sonrasında dünya ekonomisinde yaşanan değişim ile birlikte üretim yapısında yaşanan köklü dönüşüm, 2022 yılında işletmeler ve ülkeler açısından emtia ve enerji fiyatlarında beklentinin çok üzerindeki bir artışa ve enfl asyona sebep oldu. 2022 yılının zor ve belirsizliklerle dolu bir yıl olmasına karşın Eskişehir OSB olarak yatırımlar bakımından verimli bir yıl geçirdik. 2022 yılında 38 yatırımcıya 351 bin metrekarelik bir alan tahsis ettik. Sanayicimiz bu dönemde zorluklar yaşasa da uzun vadedeki olumlu yöndeki öngörüler doğrultusunda yatırımlarına devam ediyor. Bu şekilde 2019-2022 yılları arasındaki son 4 yıllık dönemde toplam 266 yeni sanayi yatırımına 3,1 milyon metrekarelik bir alan tahsis ettik. Bu yeni yatırımların devreye girmesiyle birlikte en az 8 bin kişiye yeni iş imkânı ortaya çıkacak, beraberinde bu tesislerin ortaya çıkaracağı katma değer, ihracat artışı, yan sanayiye sağlanacak yeni iş imkânları il ekonomimize ciddi bir katkı sağlanmış olacak. Eskişehir OSB olarak Cumhuriyetin 100. yılında önemli işlere imza atacağız.
İHRACATI YÜZDE 11.2 ARTTI
Eskişehir’in 2022 yılı ihracatı yüzde 11,2 artışla 1,29 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Bu artış oranı Türkiye ortalamasına (yüzde 12.9) yakın. Eskişehir Sanayi Odası (ESO) Başkanı Celalettin Kesikbaş, “Eskişehir’in 1.29 milyar dolarlık ihracat rakamının vergi kaydı Eskişehir’de olmayan fi rmalar dahil değil. Bunları da dikkate aldığımızda Eskişehir’in ihracatının 2022 yılında 4 milyar doları aştığını görmekteyiz” dedi. 170 ülkeye ihracat yapılan Eskişehir’i asıl farklı kılan yüksek teknolojinin payı. Eskişehir savunma ve havacılık sanayi sektörü sayesinde yüksek teknolojinin payı yüzde 15’e ulaşıyor. Bu oran Türkiye ortalamasında yüzde 4 civarında.
2022’Yİ 9 MİLYARLIK YENİ PROJE İLE KAPATIYOR
Eskişehir’de 2021 yılında 6,2 milyar liralık yatırım öngören 119 proje başlamıştı. 2022’nin ilk 11 ayı itibarıyla 8,6 milyar lira yatırım öngören 136 proje için teşvik belgesi alındı. Aralık ayı verileri henüz açıklanmadı. Önceki aylar trendi devam ederse 2022’yi 9 milyar TL civarında yeni proje ile kapatacak. Bu da 2021’in yatırım değerinde yüzde 45 aşılacağı anlamına geliyor. 2022’de yatırımlar açısından Eskişehir’in cazibesini koruduğu söylenebilir. Geçen yıl Eskişehir’de başlayan önemli projelerden birkaçı şunlar:
- Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları AŞ: 2,1 milyar liralık modernizasyon yatırımı
- Es Global Gıda: 680 milyon liralık bisküvi, çikolata üretimi yatırımı
- Arçelik: 431 milyon liralık kompresör üretimi yatırımı
- Gold Harvest Kuruyemiş: 209 milyon liralık ürün çeşitlendirme yatırımı
- SYC Demir Döküm: 195 milyon liralık demir döküm yatırımı
