Hilal SARI
İklimle mücadele kapsamında fosil yakıtlı araçlardan çıkış hedefl erine paralel olarak küresel otomotiv sektörünün elektrifikasyon yatırımları Asya’dan Avrupa’ya hız kazanmış durumda. Bu süreçte Avrupa’nın sektördeki ağırlığının elektrikli araç (EV) bataryaları için gerekli metaller ve teknolojiler konusundaki hakimiyeti nedeniyle Çin’e geçeceğinden endişe edilirken, Çin de yurtdışı EV yatırımlarını hızlandırıyor. Dünyanın en büyük elektrikli araç üreticisi BYD, salı günü Vietanam hükümeti yetkililerinin yaptığı açıklamaya göre Vietnam’da yeni bir tesis yatırımı gerçekleştirecek. BYD’nin ülkede mevcut elektronik aygıt montajı ve parça üretimi tesisleri var. Ancak yeni yatırımla birlikte BYD Vietnam’da da EV üretmeye başlayacak. BYD’nin kurucusu ve başkanı Wang Chuanfu ile Vietnam Başbakan Yardımcısı Tran Hong Ha’nın 5 Mayıs’ta gerçekleştirdiği görüşmenin ardından yapılan açıklamada Xian merkezli EV üreticisinin Vietnam’da varolan tesisini elektrikli araç üretim ve montajı için genişleteceği bildirildi.
BYD’nin ardından Hozon da yatırıma hazırlanıyor
Yatırımın miktarı hakkında bilgi verilmedi. BYD’nin Vietnam’da büyüyen varlığı Reuters’da yer alan habere göre Vietnamlı EV üreticisi VinFast için ciddi bir zorluk olarak görülüyor. VinFast 2019’da EV satışına başlamıştı ve ABD ve Avrupa’da büyüme planları bulunuyor. Warren Buffet’ın Berkshire Hathaway’inin de yatırımcısı olduğu BYD, Eylül 2022’de de Tayland’da bir EV montaj tesisi kuracağını ve 2024 itibariyle bu tesisin yılda 150 bin araç üretileceğini duyurmuştu.
BYD’den sadece bir kaç gün sonra Çinli diğer bir otomotiv üreticisi Hozon’un da Tayland’da elektrikli araç üretimine başlayacağı bildirildi. Tayland hükümet sözcüsü Tipanan Sirichana, South Korea News’de yer alan habere göre Çinli Hozon New Energy Automobile’ın Tayland’da EV üretimine başlayacağını teyit etti. Tayland’da yatırım açıklayan bir diğer Çinli otomotiv üreticisi de Changan Auto. Çin’in en büyük dördüncü otomotiv üreticisi şirket, geçen ay Tayland’da yeni bir EV üretim tesisi inşa etmeyi planladığını duyurdu. Fabrika inşası için 285 milyon dolar yatırım yapacağını bildiren şirket, ilk etapta tesisin yılda 100 bin araç üretim kapasitesine sahip olmasını planlıyor. Tesiste yapılan araçlar hem Tayland pazarında satılacak hem de Güney ve Doğu Asya pazarlarına, Avustralya, Yeni Zelanda, İngiltere ve Güney Afrika pazarlarına ihraç edilecek. Changan’ın Çin pazarında Ford ve Mazda’yla ortak yatırımları da bulunuyor.
Çin yatırımı alan Tayland EV üretim hub’ı oluyor
Asya’nın dördüncü büyük otomobil montaj merkezi olan Tayland küresel EV tedarik zincirinde Çin’in dışında en önemli oyunculardan biri ve bir üretim üssü olmayı hedefl iyor. Bir çok EV üretim ve satış teşviki açıklayan ülke 2030 itibariyle ürettiği tüm araçların yüzde 30’unun EV olması hedefi de koydu. Tayland Yatırım Kurulu şimdiye kadar ülke genelinde 26 EV üretim projesine onay verildiğini ve yeni yatırımların da yolda olduğunu aktarıyor. Tayvan merkezli Apple tedarikçisi Foxconn da ülkede bir EV fabrikası inşa ediyor ve ilk aracı 2024’te üretecek.
Avrupa yatırımlarında en büyük pay otomotivin
2022 yılında Çinli otomotiv üreticilerinin Avrupa yatırımlarında itici güç ve aslan payı EV bataryalarının oldu. Çin’den Avrupa’ya yatırımlar on yılın en düşük düzeylerinde olsa da, EV bataryaları bir istisna. Rhodium Group ve Merics tarafından hazırlanan rapora göre Çin’in 2022’de Avrupa’daki doğrudan yabancı yatırımlarının yüzde 57’sini fabrika yatırımları oluşturdu ve bu yatırımının yüzde 53’ü başta EV bataryalaları olmak üzere otomotiv sektörüne gitti. Bu otomotiv yatırımlarının yüzde 88’i Fransa, Almanya ve İngiltere ile Macaristan’da.
