Hüseyin GÖKÇE
Hazine ve Maliye Bakanlığı, yurt dışına hizmet veren yazılım, grafiker ve tasarımcıları vergi incelemesine almaya başladı. Pandemi döneminde evden çalışma dünyada olduğu gibi Türkiye’de de yaygınlaştı. Özellikle yazılım sektöründekiler burada kazanabileceklerinden çok daha yüksek ücretle yurt dışına hizmet vermeye başladılar.
Sayıları giderek artan yazılımcılar, doğrudan yurt dışına hizmet verdikleri için vergiye tabi olmadıkları düşüncesiyle elde ettikleri geliri Maliye’ye beyan etmiyor. Ancak Maliye ise tam tersine yurt dışındaki şirketlere uzaktan hizmet veren yazılımcı, grafiker ve tasarımcıları vergi incelemesine almaya başladı.
9-18 mesaisinden kaçan yazılımcılar vergiye yakalandı!
Gelir İdaresi Strateji Geliştirme E. Daire Başkanı, Yeni Ekonomi Danışmanlık AŞ. Kurucu Ortağı Nazmi Karyağdı, işgücü piyasasındaki değişime vergileme sisteminin de ayak uydurması gerektiğini söyledi. Karyağdı vergi incelemesine tabi tutulan meslek grubunun, 31 Mart’a kadar beyanname verebileceklerini veya hiçbir şey yapmadan incelemeyi bekleyip, ardından vergi ve cezaya ilişkin dava açabileceklerini kaydetti.
Türkiye’de yaşayıp yurt dışındaki şirketlere yazılım hizmeti vermenin son yıllarda oldukça yaygınlaştığını belirten Karyağdı, bunun nedenlerini, “Dış dünyada küreselleşme, dijitalleşme ve COVID 19 salgını gibi nedenler, içeride ise ekonomik kriz nedeniyle yaşanan refah kaybı, yüksek enfl asyon nedeniyle alım gücünün azalması, ücret gelirlerinin GSYH’dan aldığı payın rekor derecede düşük düzeye inmesi” olarak sıraladı.
Bu durumda olanların 9-18 çalışma düzeni yerine mesaisi olmayan, evden, köyden, sahilden çalışmayı tercih ettiğini bildiren Karyağdı, küresel işverenlerin de maliyetleri ciddi ölçüde azalttığı gerekçesiyle sistemi iştahlı şekilde benimsediklerinin altını çizdi.
Kıtalararası dağılmış iş gücünden yararlanılarak 24 saat kesintisiz çalışma sürdürülebildiğini ifade eden Karyağdı, çalışanların da bu düzen içinde aynı işi daha yüksek ücretle yapma imkânına kavuştuğunu anlattı.
Bu durumda yetişmiş insan gücünü beyin göçü nedeniyle kaybeden yerli yazılım firmalarının mutsuz olduğuna değinen Karyağdı, “Son yıllarda yoğun bir şekilde yaşanan beyin göçü nedeniyle yetişmiş çalışanlarını yurtdışına kaptıran işletmeler şimdi de bir kısım çalışanlarını Türkiye’den yurtdışına çalışma seçeneği nedeniyle kaybediyorlar. Yerli yazılım firmaları, yurtdışındaki firmaların çalışanlara verdiği ücretle rekabet edememekten şikâyet ediyorlar” ifadelerini kullandı.
“Kanun istisna kapsamında sayıyor”
Yazılımcıların “Yurt dışı için yazılım yapıp ücret geliri elde edenler vergiden muaftır” inancıyla bu konuda bir şey yapmadıklarını belirten Karyağdı, burada da Gelir Vergisi Kanunu’nun istisnalar başlıklı 23’üncü maddesini gerekçe gösterdiklerini aktardı.
GVK’nın istisnalar başlıklı 23’üncü maddesinin A fıkrası: “a) Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan dar mükellefiyete tabi işverenlerin yanında çalışan hizmet erbabına, işverenin Türkiye dışında elde ettiği kazançları üzerinden döviz olarak ödediği ücretler” şeklinde.
“Maliye aynı fikirde değil”
Ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bu konuyu farklı yorumladığını dile getiren Karyağdı, uzaktan çalışma yoluyla yurtdışındaki şirketler için çalışan yazılımcı, grafiker ve tasarımcılara vergi incelemesi başlatıldığını veya bunların ‘izaha davet’ edildiğini bildirdi.
“31 Mayıs’a kadar matrah artırımı yapan inceleme dışında kalacak
Bu kapsamda çok sayıda mükellefin analize tabi tutulduğunun altını çizen Nazmi Karyağdı, bu durumdakilerin önünde birkaç seçenek bulunduğunu ifade etti. Karyağdı, bunların vergi incelemesini bekleyip sonrasında uzlaşma talep edebilecekleri gibi, vergi ve cezalara karşı dava açabileceklerini söyledi. Üçüncü bir seçenek ise serbest meslek kazancı yönünden bir uzman aracılığıyla gelir vergisi beyannamesi verebilecekler. Nazmi Karyağdı, bu durumdakilerin ayrıca yapılandırma düzenlemesinden yararlanarak 31 Mayıs 2023’e kadar gelir vergisi matrah artırımında bulunup inceleme dışında kalabileceklerini söyledi.
“Kümesteki teknokazlar muamelesinden kurtarılmalı”
Daha önce EKONOMİ’de yayımlanan ‘Kümesteki teknokazlar’ başlıklı makalesini hatırlatan Karyağdı, “Nasıl ki yeni ekonomi düzeninde çalışma yöntemleri ve koşulları değişiyorsa, onun vergi yapısında da yenilikler yapılması zaruri hale geliyor. Eski dünyanın iş gücü piyasasına göre şekillenen vergi düzenlemeleri, doğal olarak yeni ekonomiyi tam anlamıyla karşılayamıyor. Yazılımcılarımızı vergi incelemeleri açısından “kümesteki teknokazlar” muamelesinden kurtararak, Türkiye’nin rekabet gücünün gelişmesi ve hizmet ihracı yoluyla Türkiye’ye döviz girişinin artması için onları bir an evvel belirsizlik ortamından çıkarmak gerekiyor” ifadelerini kullandı.
